Aztekowie, z powodu niewielkiej powierzchni wyspy, uzyskiwali nowe miejsca do rozbudowy miasta budując tzw. chinampas – wykonane z sitowia i mułu z dna jeziora – platformy. Na nich zakładali ogrody. Nie mieli zbyt dobrych stosunków z sąsiednimi plemionami, które uważały ich za barbarzyńców. Uchodzili za niezwykle krwiożerczych, mimo iż ofiary z ludzi nie były obce również innym ludom Doliny Meksyku. Aztekowie w końcu założyli tam miasto Tenochtitlán, według tradycji w roku 1324. W 1357 doszło wśród Azteków do rozłamu. Legenda mówi, że zauważono na sąsiedniej wyspie ciągle powiększającą się górę piasku. Grupa Azteków, która tam przybyła postanowiła założyć tam oddzielne miasto, które stanowić miało wręcz konkurencję dla Tenochtitlán. Nowe miasto, powstałe w 1357, nazwano od owej góry piasku – Tlatelolco – co oznaczało właśnie „piaskowy nasyp”. Oba miasta azteckie, mimo pochodzenia z jednego szczepu zaczęły szybko rywalizować na każdym polu. Miasto Tlatelolco zasłynęło największym w Mezoameryce targowiskiem, na które miało przybywać w dni targowe 20–50 tys. handlarzy. Militarnie jednak Tlatelolco ustępowało Tenochtitlán i zostało włączone do niego zbrojnie w 1472. Od tej pory Tlatelolco stanowiło piątą z kolei dzielnicę Tenochtitlán i szybko się zasymilowało. Podczas podboju hiszpańskiego w 1521, było punktem najdłuższego oporu Mexików. Zanim jednak Mexikowie stali się liczącą się siłą ich sytuacja nie przypominała tej jaką zastali Europejczycy po przybyciu do Nowego Świata. Od początku Aztekowie byli traktowani przez inne ludy zamieszkujące region Doliny Meksyku z nieufnością i otwartą niechęcią. Byli jednak zbyt słabi, by stawić otwarty opór, przez co Tenochtitlán stało się wasalem miasta Azcapotzalco, głównego miasta imperium Tepaneków. Na czele Azcapotzalco stał wtedy Tezozomoc, panujący w Azcapotzalco w latach 1367–1427. Tezozomoc stał się szybko panem całej Doliny Meksyku, jego plemię podbiło wszystkie okoliczne ludy. Powstało imperium, oparte na płaceniu przez podbite ludy dużej ilości danin w naturze. Rodzaj i ilość daniny zależał od możliwości i rangi podbitego plemienia lub miasta. Aztekowie jako plemię małe płacili wówczas daninę raczej symboliczną, mającą na celu bardziej podkreślić zależność niż przynieść Tepanekom realne dochody. Było to kilka kaczek rocznie oraz drobne produkty jeziora Tezcoco, typu ryby, małże i skorupiaki. Dodatkowo podbite ludy dostarczały Tepanekom oddziałów wojskowych w razie potrzeby, co czynili także Aztekowie. Czynili to zresztą chętnie, gdyż lubili wojować, a wojna oznaczała możliwość wzbogacenia się również dla nich. W 1375 miasto Tenochtitlán nie było jeszcze dużą metropolią, raczej przypominało rybacką wioskę. Mimo tego aztecka starszyzna (ufna, że bóstwo opiekuńcze Azteków – Huitzilopochtli – pragnie podboju świata) wybrała „króla”. Słowo król nie do końca pasuje do realiów azteckich, dokładnie władca aztecki nosił przydomek tlatoani i jego funkcja nie zawsze była podobna do europejskich monarchów. Tlatoani miał być wodzem w czasie wojny, a także być najwyższym kapłanem. W czasie pokoju w dalszym ciągu panowała swoista oligarchia (kolegialne rządy arystokracji). Z czasem w związku z tym, że okres wojny się przedłużał tlatoani otrzymywał coraz większe prerogatywy aż w końcu stał się niemal władcą absolutnym. Pierwszym tlatoani, którego wybrano w 1375 roku był Garść Trzciny – Acamapichtli. Był on po kądzieli potomkiem dawnych dynastii tolteckich, oraz po części tepaneckich, a więc jego wybór był polityczny. Ożenił się on z księżniczką z Culhuacán, Ilanucueitl. Acamapichtli rządził w latach 1375–1396. Prowadził liczne wojny, pod rozkazami Tepaneków, niewiele jednak zdziałał jako władca, gdyż jak wiemy rola Azteków w Dolinie nie była wtedy duża, a i jego urząd początkowo nie był aż tak wpływowy. Acamapichtli jest jednak prekursorem dynastii panującej u Azteków aż do przybycia Hiszpanów w 1521. Był on ojcem licznych dzieci, założycieli rodów arystokratycznych Tenochtitlánu.